Fiedlerowska teoria przywództwa

Wiele osób może pomyśleć o zwrocie "plan awaryjny", kiedy zostaną poproszeni o zdefiniowanie sytuacji awaryjnej. Jednak w modelu Fiedlera contingency oznacza "zależy od" lub "spełnienie jakiegoś warunku". Fred Fiedler był jednym z pierwszych naukowców, którzy w swojej książce z 1967 roku "A Theory of Leadership Effectiveness" (Teoria skuteczności przywództwa) przedstawili wpływ sytuacji na sukces przywództwa."

Determinowanie stylu

Model Fiedlera zakłada, że osobisty styl przywództwa jest ustalony na poziomie albo zorientowany na zadania, albo na relacje. Liderzy zorientowani na zadanie koncentrują się na wykonaniu zadania i są zazwyczaj autokratyczni. Liderzy zorientowani na relacje stawiają ludzi na pierwszym miejscu i wykorzystują kreatywność i pracę zespołową, aby zrealizować projekt.

• Model Fiedlera zakłada, że osobisty styl przywództwa jest ustalony na poziomie albo zorientowany na zadanie, albo na relacje.
  
• Liderzy zorientowani na relacje stawiają ludzi na pierwszym miejscu i wykorzystują kreatywność i pracę zespołową, aby zrealizować projekt.

Styl ten można określić za pomocą techniki opracowanej przez Fieldera, zwanej "Najmniej Preferowanym Współpracownikiem" (LPC). Test LPC wymaga od lidera, aby pomyślał o osobie, z którą najmniej lubi pracować, a następnie ocenił tę osobę na podstawie szeregu cech, w tym współpracy, życzliwości, szczerości, zaufania i perspektywy. Fielder stwierdził, że liderzy, którzy wystawiali wyższe oceny LPC, byli liderami zorientowanymi na relacje. Ci, którzy przyznawali swoim LPC niskie oceny, byli liderami zorientowanymi na zadania.

Określanie sytuacji

Model Fiedlera wymaga również od lidera określenia jego sytuacji. Według Fiedlera "przychylność sytuacyjna" zależy od trzech czynników: relacji lider-członek, struktury zadań oraz pozycji i władzy lidera. Relacja lider-członek odnosi się do poziomu zaufania, jakim członkowie zespołu obdarzają swojego lidera. Struktura zadań określa, w jakim stopniu lider i jego podwładni rozumieją, na czym polega dane zadanie. Pozycja i władza lidera to wpływ, jaki lider wywiera na sytuację, np. poprzez możliwość przyznawania pozytywnych lub negatywnych nagród.

• Model Fiedlera również wymaga od lidera określenia swojej sytuacji.
  
• Pozycja i władza lidera wpływają na to, jak duży wpływ, np. zdolność do przyznawania pozytywnych lub negatywnych nagród, lider wnosi do sytuacji.

Zastosowanie

Zastosowanie modelu Fiedlera polega na dopasowaniu stylu przywództwa do sprzyjającej sytuacji w celu uzyskania najbardziej efektywnych wyników. Na przykład, liderzy zorientowani na zadania, którzy mają władzę nad nagrodami, będą bardziej skuteczni w sytuacjach, w których grupie przydzielono jasno określone zadanie, według Fiedlera. Liderzy zorientowani na relacje będą bardziej skuteczni w sytuacjach, w których zadanie jest niejasne i wymaga kreatywności oraz w których lider nie ma władzy nagradzania, ale cieszy się pozytywnymi relacjami ze swoim zespołem. Pomiędzy tymi dwoma przykładami znajduje się kilka potencjalnych scenariuszy przywództwa, które zależą od orientacji lidera i przychylności sytuacji.

• Zastosowanie modelu Fiedlera polega na dopasowaniu stylu przywództwa do przychylności sytuacji w celu uzyskania najbardziej efektywnych wyników.

Mocne strony

Mocną stroną teorii Fiedlera jest jej zdolność do przewidywania skuteczności przywództwa w miarę wprowadzania zmiennych indywidualnych i organizacyjnych. Ponadto model Fiedlera utorował drogę innym teoriom, których istotą jest "brak jednego idealnego stylu przywództwa", takim jak Przywództwo Sytuacyjne Herseya i Blancharda.

Słabe strony

Fiedler twierdzi, że łatwiej jest organizacji zmienić sytuację, aby dopasować ją do lidera, niż liderowi zmienić swój styl. Model ten jest nieelastyczny i ignoruje potencjał lidera w zakresie zdolności adaptacyjnych, czy to poprzez szkolenia, czy też osobisty styl. Ponadto osoby, które osiągają wynik pośrodku skali LPC, nie mogą zostać zdecydowanie zakwalifikowane jako zorientowane na zadania lub relacje, a model nie uwzględnia stylów częściowych.