Etyka w eksperymencie z lalką Bobo

Eksperyment z lalką Bobo został przeprowadzony w 1961 roku przez Alberta Bandurę. Miał on nadzieję udowodnić, że ludzkie zachowanie jest raczej wyuczone niż dziedziczone, i że agresywne zachowanie dzieci może być zwiększone poprzez wystawienie ich na agresywne wzorce. Podczas gdy to badanie przyniosło dane, które są nadal dyskutowane przez psychologów i socjologów dzisiaj, projekt eksperymentu przynosi pewne ważne etyczne obawy.

Projekt eksperymentu

Trzy grupy dzieci w wieku od 3 do 6 lat zostały wybrane z przedszkola. Dzieci te zostały umieszczone, po jednym na raz, w pokoju wypełnionym zabawkami. Zabawki te zawierały lalkę bobo, nadmuchiwaną lalkę, która po uderzeniu w ziemię powracała do pozycji pionowej. Jednej grupie dzieci towarzyszył dorosły, który spędził kilka minut uderzając lalkę bobo młotkiem, używając przy tym agresywnego języka, po czym zostawił dzieci same, aby się bawiły. Drugiej grupie towarzyszył dorosły, który siedział i bawił się z nimi w spokojny i nieagresywny sposób przez kilka minut, a następnie zostawił dzieci same. Trzecia grupa została pozostawiona do zabawy w pokoju bez obecności dorosłych. Ich działania były monitorowane przez jednokierunkową szybę, dokonano również nagrań wideo.

• Trzy grupy dzieci w wieku od 3 do 6 lat zostały wybrane z przedszkola.
  
• Druga grupa została wystawiona na działanie dorosłego, który siedział i bawił się z nimi w spokojny i nieagresywny sposób przez kilka minut, a następnie zostawił dzieci same.

Zgoda

Podstawowym problemem etycznym w przeprowadzaniu eksperymentów psychologicznych na dzieciach jest kwestia zgody. Zgodnie z Kodeksem Etycznym Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego (APA), osoby poddawane eksperymentom psychologicznym muszą wyrazić świadomą zgodę na udział w eksperymencie. Dzieci uważane są za niezdolne do wyrażenia świadomej zgody. Podczas gdy możliwe jest, aby rodzice lub opiekunowie wyrazili zgodę w imieniu swoich dzieci, artykuł Bandury sugeruje, że zgoda została uzyskana jedynie od nauczycieli dzieci biorących udział w eksperymencie.

• Podstawowym problemem etycznym w przeprowadzaniu eksperymentów psychologicznych na dzieciach jest kwestia zgody.

Poufność

Wszystkie informacje dotyczące osób biorących udział w eksperymentach są uważane za poufne, chyba że osoby te wyrażą wyraźną zgodę na ich publikację. Dotyczy to imion, zdjęć, nagrań wideo i opisów zachowania lub reakcji uczestników podczas badania. Ponieważ w tym przypadku uczestnikami eksperymentu były dzieci, wszystkie te informacje powinny były pozostać poufne. Zamiast tego opublikowano i szeroko rozpowszechniono nagrania wideo przedstawiające dzieci biorące udział w eksperymencie. Narusza to obowiązujące standardy etyczne dotyczące zarówno zgody, jak i prywatności.

• Wszystkie informacje dotyczące uczestników eksperymentu uznaje się za poufne, chyba że uczestnicy wyrażą wyraźną zgodę na ich publikację.

Bezpieczeństwo

Najbardziej podstawową zasadą etyki w eksperymentach na ludziach jest minimalizowanie możliwej szkody wyrządzonej uczestnikom. Jeśli istnieje jakakolwiek możliwość wyrządzenia szkody fizycznej, psychicznej lub emocjonalnej, osoby badane muszą być w pełni poinformowane o ryzyku i uzyskać ich zgodę. Celem eksperymentu Bandury było zwiększenie agresywnych tendencji u małych dzieci poprzez wystawienie ich na działanie agresywnych wzorców. Ten rodzaj modyfikacji zachowania zostałby uznany za szkodę psychiczną przez współczesne kodeksy etyczne, szczególnie jeśli badanymi są małe dzieci.

• Najpodstawową zasadą etyki w eksperymentach na ludziach jest minimalizacja możliwej szkody dla badanych.
  
• Ten rodzaj modyfikacji zachowania zostałby uznany za szkodę psychiczną przez współczesne kodeksy etyczne, szczególnie jeśli badanymi są małe dzieci.